vrijdag 19 februari 2010

Luisteruh!

Het komt soms voor, dat je een toevoeging aan je vocabulaire verkeerd verstaat. Dat kan tot vreemde woordbeelden leiden. Toen ik een klein jochie was, hoorde ik op de radio een bericht over Richard Nixon die in Peru door een menigte was gemolesteerd. Ik verstond gemolestReerd en bleef dan ook jaren het werkwoord molestReren gebruiken. Totdat ik op school die fout in een opstel maakte en er een punt aftrek voor kreeg.
Het komt me voor, dat er tegenwoordig op school niet zo strak meer gecorrigeerd wordt. Een van de meest voorkomende gevallen is de vervanging van ie (als verbastering van hij) door die.
Ik had hem nog zo gezegd dat die het niet moest doen. De assimilatie die er optreedt tussen de t van dat en de d van die verhult de schrijffout, dat die klinkt hetzelfde als dat-ie.
De uitdrukking handen vol geld is blijkbaar ook niet meer zo bekend in deze tijd van betaalpassen en credit cards, want op een voetbalforum kreeg Feijenoord het volgende verwijt:
Betalen Makaay, Hofland, De Cler, Landzaat, etc handen voor geld, en nu zijn ze niet meer nodig.....
Handen voor geld? Zoiets als wapens voor gijzelaars?
Een Roemeense dame die ijverig Nederlands leerde had tijdens de lessen het veelvuldig gebruik van enzovoorts verkeerd begrepen en sloot talloze zinnen af met en tot zo..........
Kwestie van goed luisteruh. En tot zo!

zondag 31 januari 2010

Cyrillisch

Het is en blijft een crime bij bezoeken aan Bulgarije, Rusland, Oekraïne, etc.: het Cyrillisch alfabet. Ik doe er nog steeds minuten over om de meest eenvoudige woorden te ontcijferen. Kortom, een verfoeilijke uitvinding, vernoemd naar de Griekse missionaris Cyrillos, die met zijn broer Methodios het christendom op de Balkan trachtte te verspreiden. In de streek rond het Balkan-gebergte (het huidige Servië, Macedonië en Bulgarije oftewel Balkanrië) bleken de Slavische volkeren wel een spreektaal te hebben, maar nog nauwelijks geschreven documenten. Om het evangelie te verspreiden gebruikte Cyrillos een reeds bestaand Slavisch alfabet, dat het verspreiden van bijbelteksten op schrift mogelijk moest maken. Zijn poging om de Slavische spreektalen om te zetten in geschreven teksten d.m.v. dit Glagolitische alfabet mislukte hopeloos, maar in opdracht van de Bulgaarse keizer werd op de Literaire School van Preslav een nieuw alfabet samengesteld, dat naar Cyrillos werd vernoemd. Het is gebaseerd op het Griekse alfabet, maar kreeg door de verschillende klanken t.o.v. het Grieks ook een hele serie nieuwe lettertekens, die grotendeels uit het Glagolitische alfabet kwamen. Later werd het Cyrillisch alfabet met het orthodoxe geloof verspreid naar andere Slavische landen zoals Rusland, Witrusland en Oekraïne. Onder invloed van de Rooms-katholieke kerk werden andere Slavische talen, zoals het Sloveens, Kroatisch (nota bene identiek aan het Servisch, alleen verschillend in het gebruik van een alfabet!), Slowaaks en Pools in het Latijnse alfabet geschreven.
De alles gelijkmakende wals van de Sovjet-Unie zorgde ervoor, dat ook landen die oorspronkelijk het Cyrillisch alfabet niet gebruikten werden gedwongen om hun taal naar dat alfabet om te zetten, zoals Kazachstan en Mongolië. Dat moet voor de Kozakken en Mongolen een hele aanpassing zijn geweest. Stel je voor dat ik deze zin plotseling zou moten schrijven als: Стел же воор дат ик дезе зин плотселинг зоу мотен сцхрижвен алс!