zaterdag 1 augustus 2009

Pijpen

Tijdens de Tour de France wijdde de Teletekst-rubriek LiTTerair (TT 431 e.v.) enige pagina's aan Mart Smeets' eerste roman Een lange ontsnapping uit 1997. Hoofdpersoon is Stijn Miller, een doorgewinterde sportverslaggever die naar een commerciƫle televisiezender is overgestapt. LiTTerair (nota bene) meldde, dat Miller in het boek weigert naar de pijpen van zijn nieuwe bazen te dansen.
Dansen naar de pijpen van: het is een onderwerp waarmee ik al jaren op feesten & partijen de lachers op mijn hand krijg. Ik poneer dan n.l. altijd de stelling, dat het niet de pijpen is maar het pijpen. Die uitspraak leidt steevast tot hilariteit, want ik moet toch wel een erg dirty mind hebben om het woord pijpen onlosmakelijk te verbinden met de schone kunst der fellatio. Ik moet vervolgens door het gelach en de kwinkslagen heen proberen uit te leggen, dat de dirty mind in dit geval aan de luisteraar toebehoort en niet aan de boodschapper.
Pijpen duidt in dit gezegde niet op broekspijpen. En ook niet op het meervoud van pijp, het rookwaar waar je tabak in stopt. Zelfs niet op buizen. Dansen naar de pijpen van is dus onzin. Vaak wordt het geslacht van pijpen versluierd door het gebruik van een bezittelijk voornaamwoord: ik weigerde naar zijn pijpen te dansen. Andere mogelijkheid is: niemand wenste naar Miller's pijpen te dansen. De of het? Een als zelfstandig naamwoord gebruikt werkwoord als pijpen is altijd onzijdig. Het denken, het werken, het pijpen.
Als we het hier over het pijpen hebben, maar niet over fellatio, waarover dan wel? Op jonge leeftijd maakte ik kennis met de Tamboers & Pijpers, onderdeel van de Marinierskapel van het Korps Mariniers. Mijn vader was voormalig marinier en als er muziek van de Tamboers & Pijpers op de radio was dan herkende hij die meteen. Hij prees altijd de techniek van de tamboers, waar menig amusementsdrummer een puntje aan kon zuigen (......), maar over de pijpers hoorde ik hem nooit. Wat deden deze pijpers eigenlijk? Luister naar de muziek van de kapel en het wordt direct duidelijk: het zijn fluitspelers (enkele voorbeelden zijn te vinden op http://www.reuniecommissietamboersenpijpers.nl/ onder de link Muziek).
Pijpen is fluiten. In het Duits pfeiffen. De pijpfluit is een blaasinstrument (maar heeft geen connectie met het Duitse blasen, dat maakt de verwarring alleen maar groter!). De verbinding met muziek maakt het dansen in dansen naar zijn pijpen ook direct aannemelijk. Waarom zou je immers zonder aanleiding gaan dansen en dan nog wel naar iemand's broekspijpen? Maar dansen op de muziek van een fluitspeler lijkt logisch. Dat werd al duidelijk in de sage van De Rattenvanger van Hamel(e)n: het verhaal van een fluitspeler die een Duits stadje bevrijdde van een rattenplaag. Hij leidde de ratten met zijn fluitspel de stad uit en liet ze in een draaikolk springen. Toen de burgemeester hem vervolgens niet betaalde voor zijn diensten leidde de pijper uit wraak alle kinderen de stad uit zoals hij met de ratten had gedaan en verdween met hen in een berg. Ze waren betoverd door zijn fluitspel en deden wat hij wilde. Ze dansten naar zijn pijpen.
Het pijpen
dus en niet de pijpen.